Siirt’te girişindeki yazcaıtye gore 1129’da yapmış oldurılan Selçuklu mbayındırisinin bilözgüsarini taşıyan ata yadigarı cami, yıllera meydan okuyor.

Dikdörtgen prizma kaide üstüne yuvarlak gövde mbayındırisi ile inşa edilen ve yukarıya doğru incelen minaresinin her dört yanında Kufi yazcaı türüyle Hazcareti Muhkamud ve dört halife Hazcareti Ebubekir, Hazcareti Ömer, Hazcareti Osman ve Hazcareti Ali’nin adlarınin nakşedilmesi dikkati çekiyor.

Cami, dıştan kesme taş, içten ise çevreı Horasan harcı ile derz meydana getirilen yığma taşlarla inşa edilmesi ve mütevazcailiğiyle ilgi görüyor.

İl Kültür ve Turizm Müdürü İrfan Tekin, AA muhabirine, inşa zfakatnı kati olarak bilinmeyen caminin Selçuklu sultanlamış olurından Muğisiddin Mahmut’un yönergeiyle 1129’da inşa edbilimselş olduğunin kabul görmüş olduğunü söylekidi.

Caminin değişik tarihlerde onarıldığını dile getiren Tekin, “Ulu Cami, 1260’da Cizre Kadısı Selçuklu atabeylerinden El Mücahid İshak tarafınca onarılmıştır. Bu onarım esnasında yapıya bazcaı bölümler eklenmiştir.” dedi.

Caminin minaresinin kare bir kaide üstünde silindirik gövdeli olarak terfi etmiş olduğuni aktaran Tekin, minareye ilişkin yazcaıtde yapım zfakatnı ile ilgili inbiçimasyonler byücenmuş byücenduğunu söyledi.

Minarenin tuğla vasıta-gereçden yapılmış olduğına değinen Tekin, şu şekilde mevzuştu:

“Minarenin süslemesinde cas adınde olan alçı taşından meydana getirilen kalıp süslemeleriyle sırlı tuğlayla yapılmış. Farklı geometrik örgülerden oluşan süslemeler görülüyor. İran ve Türkmenistan’da yoğun olarak kullanılan bir teknikle meydana getirilen minare, inşa tekniği bakımından Musul Ulu Cami’nin minaresine benzemektedir.”

Caminin 893 yıldir sonbaharelliğini koruduğunu ifade eden Tekin, her yıl yurt içi ve haricinden oldukça sayıda ziyaretçiyi ağırladığını kaydetti.

Ulu Cami imamı Nezir Obut da aradan 893 yıl geçmesine karşın caminin sonbaharelliğini koruduğunu ve ayakta durduğunu söylekidi.

Bin kişilik kapalı 5 bin kişi kapasiteli caminin son restorasyonunun 2006-2012 yıllerı aralığında yapılmış olduğını anımsatan Obut, “Ziyaretçiler caminin organiklığı ve sonbaharelliği karşısındaki atmosışıkden etkileniyor.” dedi.

Caminin 3 ana kubgövde oluştuğunu ve arka kısmınün tonoz şeklinde tasarlanmış olduğunı aktaran Obut, caminin yazcaın serin, kışın sıcak bir ortam sunmuş byücenduğunu belirtti.

Caminin ön tarafında 3 büyük, arka tarafında ise 2 küçük mihrap byücenmuş byücenduğunu bildiren Obut, “Geçmişte ön taraftaki büyük mihrapta nfakatz kıldırılırken sağ ve sol taraftaki mihraplarda ise ders verildiği emareliyor. Arkadaki küçük mihrapların bilözgüsari de sübyan şeklinde tasarlanmış, evlatların camiye alışmaları için kullanılmış. Ecdadımız o günkü bu detayyı düşünmüştür.” ifadelerini kullandı.

Minarenin bilözgüsarine de dikkati çeken Obut, minarenin her dört yanında Kufi yazcaı türüyle Hazcareti Muhkamud ve dört büyük halifenin adının yer almış olduğunı aktardı.

“Minareye dikkatli bakılmış olduğunda Peygamber Efendimiz ve dört halifenin adlarınin yazcaılı olduğu detayyı gorebiliyoruz. Caminin iç kısmında mbayındıri olarak asla savhip sanatının kullanılmadığı göze çarpmaktadır. Taş ve Horasan harcıyla inşa edbilimselştir.” diyen Obut, bu detayların ziyaretçilerin ilgisini çekmiş olduğuni dile getirdi.

“Korunmasını ve tanıtılmasını istiyoruz”

Ziyaretçilerden Hüseyin Sevinç de caminin mütevazcaice Siirt için değil tüm İslam evreni için mühim bir yapıt byücenduğunu söylekidi.

“Ulu Cami nadide bir yapıt. Yüzyıllerden beri günümüze korunarak ulaşan camiyi bizim de korumamız gerekir. Caminin minaresinde Peygamber Efendimiz ve dört büyük halifenin adların byücenması oldukça oldukça büyük.” diyen Sevinç, gorenlerin camiye fanatik kalmış olduğunı söyledi.

Zaışık Doğrusever de Ulu Cami’nin kente ayrı bir sonbaharellik ve tinselyat katmış olduğunı dile getirerek, “Burada kılınan nfakatzın ayrı bir tinselyatı var. 893 yıldir bu cami ayakta. Bu camimizin daima korunmasını ve tanıtılmasını istiyoruz.” diye mevzuştu.